Aankondigingen en feiten – april 2009

Financiële crisis ruïneert ontwikkelingslanden

“We naderen een tijd van grote verandering in de wereld: weldra zal de transformatie van alle structuren een aanvang nemen, te beginnen met de ontbinding van de aandelenbeurzen zoals die nu functioneren. Dit zal de druk wegnemen die nu door valutaspeculatie op regeringen wordt uitgeoefend en de ontwikkeling toestaan van een eerlijk en gelijkwaardig handelssysteem. Maatregelen voor de korte termijn moeten rekening houden met de bijzondere en dringende behoefte van armere landen aan hulp. Met name de problemen van honger en ziekte moeten zonder uitstel worden aangepakt.” (Benjamin Creme’s Meester, Share International, juli/augustus 1995)
Tijdens een bijeenkomst met VN secretaris-generaal Ban Ki-moon in maart 2009 waarschuwden topadviseurs dat de mondiale financiële crisis een rampzalige uitwerking heeft op ontwikkelingslanden en zou kunnen uitdraaien op een “sociaal, humanitair, politiek en veiligheidsdebacle, wat in de kwetsbaarste regio’s uit de hand zou kunnen lopen,” aldus de Britse Financial Times. De adviseurs stelden dat, wanneer de geïndustrialiseerde landen hun internationale hulp aan de ontwikkelingslanden zouden uitbreiden, zij tevens hun eigen haperende economieën ondersteunden.
“Het is natuurlijk een tragedie dat mensen in rijke landen hun banen en huizen verliezen,” zei Kevin Watkins, een vooraanstaand ontwikkelingsadviseur bij de VN. “Maar in arme landen kan de stijgende armoede ertoe leiden dat kwetsbare kinderen om het leven komen.”
Douglas Alexander, Britse minister van Ontwikkelingszaken, zei op een internationale conferentie over ontwikkeling in Londen: “Als ontwikkelingslanden niet direct getroffen werden door de bijverschijnselen van de kredietcrisis, dan zijn zij zo mogelijk nu nog kwetsbaarder voor de tweede golf van een krediet-tsunami als deze, die zich eens per eeuw voordoet.” Alexander haalde een recent rapport aan, dat voorspelt dat eind 2010 90 miljoen mensen door armoede getroffen zullen worden. Hij vond dat Engeland de G-20, de groep van 20 landen met de grootste economieën, moet aansporen om een ‘bliksemfonds’ in het leven te roepen voor de kwetsbaarste mensen in de wereld, met name vrouwen, kinderen, ouderen en gehandicapten. De G-20 komt begin april 2009 in Londen bijeen voor een topontmoeting.
Jeffrey Sachs, buitengewoon economisch adviseur van de secretaris-generaal van de VN, die ook aanwezig was bij de voorbereidende bijeenkomst van de VN, zei: “De merkwaardige situatie doet zich voor dat we biljoenen dollars bestemd hebben voor banken en financiële reddingsoperaties, maar dat we te horen krijgen dat er geen geld is voor de armen. Intussen balanceren we op de rand van de afgrond en op het randje van geweld in delen van de wereld waar mensen tot aan de rand van de afgrond gedreven zijn.” Sachs sprak de hoop uit dat de top van de G-20 zal overeenkomen om de mondiale hulp uit te breiden.
Naarmate de financiële crisis om zich heen grijpt, is de internationale hulp drastisch afgenomen. De Europese Unie heeft op de top van de G-8 in 2005 toegezegd om 0,56 procent van haar bruto nationaal product (bnp) voor hulp beschikbaar te stellen. Kevin Watkins: “We schatten dat het toezegde bedrag van de EU nu 3,5 biljoen euro minder waard is dan een jaar geleden,” ten gevolge van de teruglopende economieën in de EU. De gevolgen van de bezuiniging op hulp zijn afschrikwekkend. “Met de afname van de groei in 2009 schatten wij dat het gemiddelde inkomen van de 391 miljoen Afrikanen die van minder dan één euro per dag leven, in een klap met 20 procent zal afnemen,” aldus Watkins. “Wanneer je de effecten van de afnemende economische groei omzet in menslevens, dan wordt het plaatje nog grimmiger. De gunstigste schattingen duiden op een toename in zuigelingensterfte van ergens tussen de 200.000-400.000 [per jaar].”
Volgens de president van de Wereldbank Robert Zoellick “moeten we onmiddellijk reageren op deze groeiende crisis die mensen in ontwikkelingslanden leed berokkent. Deze mondiale crisis vereist een mondiale oplossing en het voorkómen van een economische ramp in ontwikkelingslanden is belangrijk om deze crisis te boven te komen. We hebben investeringen in vangnetten, infrastructuur en kleine en middelgrote ondernemingen nodig om banen te creëren en sociale onrust te voorkomen.” (Bron: The Financial Times, The Guardian, VK)

Aantal tentsteden in VS neemt toe

“Nieuwe methoden voor de distributie van hulpbronnen, gebaseerd op samendelen en behoefte, zullen de chaotische werkwijzen vervangen die de wereld momenteel zo verdelen. De blinde gehoorzaamheid aan de heerschappij van de kortzichtige marktwerking die momenteel zoveel ellende veroorzaakt, zal wijken voor een verlichte en billijke aandacht voor de behoeften van allen.” (Benjamin Creme’s Meester, SI juli/augustus 1995)
Door de stijgende werkloosheid en een toenemend aantal Amerikanen die hun huis door executieverkoop verliezen, ervaren de VS de grootste groei in tentenkampen voor daklozen in decennia, aldus belangengroeperingen voor daklozen en gemeentelijke instellingen in het hele land. Sommige van de grootste tentsteden zijn te vinden in Reno (Nevada), Seattle (Washington) en Nashville (Tennesee). Tentsteden zijn ook te vinden in Californië in de steden Sacramento, Fresno, Santa Barbara, San Diego en buiten Los Angeles, evenals in Portland (Oregon) en Columbus (Ohio). Veel van de tentsteden tellen honderden bewoners — en bijna alle hebben dit jaar een toename in bewonersaantal gezien.
Joan Burke, directeur van Loaves and Fishes (Brood en vis), een belangengroep voor daklozen in Sacramento (Californië) zegt: “De mensen met wie we te maken hebben zijn doorgaans de werkende armen. Maar op dit moment verkeert de economie in zo’n staat van beroering dat een nieuwe laag modale verdieners getroffen wordt — uit de bouw, landbouw, detailhandel en horeca. Mensen die goed verdiend hebben maar geen spaargeld hebben, ontdekken de realiteit dat dakloos zijn maar één of twee loonstrookjes van hen verwijderd is.
“Tentsteden zijn zeker niets nieuws — deze tijdelijke voorzieningen bestaan al decennia lang. Het probleem is dat ze nu veel groter worden dan ze in de afgelopen jaren ooit geweest zijn. Het groeiende aantal bewoners van deze kampen is zeer verontrustend en een teken van de kracht van de huidige recessie. Met een steeds toenemend aantal bewoners lijkt het erop dat het eind van deze tentsteden nog niet in zicht is.” (Bron: The Times, VK; associatedcontent.com; Associated Press)